Workers Solidarity Movement

Η ΤΑΞΗ Γιατί το ζήτημα της τάξης είναι τόσο σημαντικό για τους αναρχικούς; Γιατί μιλάμε συνεχώς για τις τάξεις και την ταξική πάλη; Μερικοί από τους αντιπάλους μας μάς κατηγορούν ότι ζούμε στο παρελθόν, ισχυρίζονται ότι η εργατική τάξη πεθαίνει. Τελικά, δεν βλέπετε πάρα πολλούς εργαζομένους γύρω με γαϊδουροσάκακα, καλύμματα υφασμάτων και βαριές μπότες. Έτσι λοιπόν, αυτό απαντά στο ερώτημα, έτσι δεν είναι; Όχι, δεν απαντά. Έτσι, αφήστε μας να διώξουμε τις ανόητες καρικατούρες και να μιλήσουμε με τα βασικά.Ο σύγχρονος κόσμος, όπως τις κοινωνίες που προηγήθηκαν, δεν αποτελείται από μια ενιαία ομάδα ανθρώπων που έχουν περισσότερα κοινά απ’ όσα τους χωρίζουν. Είναι λυπηρό, ότι δεν υπάρχει ακόμα μια και μόνη «ανθρωπότητα». Σε κάθε χώρα υπάρχει ακόμα τουλάχιστον ένας διαχωρισμός των ανθρώπων μεταξύ τάξεων οι οποίες έχουν συγκρουόμενα μεταξύ τους ενδιαφέροντα.

Οι τάξεις αυτές καθορίζονται από τη σχέση τους με τα μέσα παραγωγής, τη σχέση τους με τα εργοστάσια, τα μηχανήματα, τους φυσικούς πόρους, κ.λπ.,. με τα οποία δημιουργείται ο κοινωνικός πλούτος. Αν και υπάρχουν κοινωνικές ομάδες, όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι μικροί αγρότες, οι κύριες τάξεις είναι οι εργαζόμενοι και τα αφεντικά. Είναι η εργασία της εργατικής τάξης που δημιουργεί τον πλούτο. Τα αφεντικά, μέσω της ιδιοκτησίας και του ελέγχου τους στα μέσα παραγωγής, έχουν τη νομική ιδιοκτησία αυτού του πλούτου και αποφασίζουν πώς θα διανεμηθεί.

ΟΙ ΚΛΕΜΜΕΝΟΙ ΜΙΣΘΟΙ Μόνο ένα ποσοστό αυτού του πλούτου επιστρέφεται στους εργαζόμενους. Ένα μέρος του πληρώνοεται ως μισθοί, άλλο ως «κοινωνικός μισθός» (νοσοκομεία, σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες κ.λπ.). Το υπόλοιπο μέρος απομυζείται ως κέρδος. Αλλά η εργασία είναι που δημιουργεί όλο τον πλούτο. Ένα μήλο σε ένα δέντρο δεν αξίζει τίποτα έως ότου το κόψει κάποιος ή ο άνθρακας στο έδαφος δεν έχει καμία χρήση έως ότου τον εξάγει κάποιος. Αυτό που είναι γνωστό ως αξία ή υπεραξία είναι κλεμμένοι μισθοί.

Η εργατική τάξη είναι η πλειοψηφία στην Ιρλανδία σήμερα. Όλοι που εργάζονται για μια αμοιβή, ένα μισθό ή μια προμήθεια, ανήκουν στις γραμμές της. Η τάξη αυτή αποτελείται από όλους όσους πρέπει να πουλήσουν την ικανότητά τους να εργαστούν γι’ αυτούς που ελέγχουν. Δεν υπάρχει καμία διαφορά εάν εργάζεστε σ’ ένα εργοστάσιο, γραφείο, σχολείο, νοσοκομείο ή κατάστημα. Δεν υπάρχει καμία διαφορά εάν εργάζεστε με τα χέρια σας ή τον εγκέφαλό σας, εάν φοράτε φόρμα ή κοστούμι, εάν έχετε «καλούς» ή κακούς μισθούς.

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΕΡΓΟΥΣ; Οι άνεργοι αποτελούν, επίσης, μέρος της εργατικής τάξης. Τα κοινωνικά επιδόματα χορηγούνται σ’ εκείνους οι οποίοι έχουν εργαστεί και εκείνους οι οποίοι μπορέσουν ενδεχομένως να παρέχουν σε κάποιο εργοδότη την εργατική τους δύναμη. Ένας όρος της καταβολής του επιδόματος είναι ότι αυτός που παίρνει το επίδομα είναι «διαθέσιμος για κάθε εργασία και αναζητά μια θέση εργασίας συνεχώς». Περιττό να ειπωθεί ότι οι συνέταιροι και τα παιδιά των εργαζομένων είναι, επίσης, μέρος της ίδιας τάξης, όπως είναι ο συνταξιούχος.

Τα ενδιαφέροντα της εργατικής τάξης (αμοιβές, συνθήκες εργασίας, θέσεις εργασίας κ.λπ....) βρίσκονται σε σταθερή και αναπόφευκτη σύγκρουση με αυτά της τάξης των αφεντικών. Οι τελευταίοι επιδιώκουν να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους και να αποκομίσουν πλεονεκτήματα σε βάρος των ανταγωνιστών τους και, φυσικά, σε βάρος των εργαζομένων.

ΑΝΟΗΣΙΕΣ Καθένας που μιλά για «κοινωνική συνεργασία», για τη συνεργασία εργασίας και κεφαλαίου προς όφελος όλων, λέει ανοησίες. Όσα δικαιώματα και κέρδη έχουμε, αυτά ήταν το αποτέλεσμα μακροχρόνιων και συχνά σκληρών αγώνων. Τα αφεντικά παραχωρούν τέτοια δικαιώματα και παραχωρήσεις όταν αναγκαστούν να το κάνουν.

Σε περιόδους ύφεσης, όπως τώρα, προσπαθούν να κάνουν τους εργαζομένους να πληρώσουν - μέσω απολύσεων, περικοπών των πραγματικών μισθών, περικοπών των δημόσιων εξόδων, διαπραγματεύσεις για το επίπεδο παραγωγικότητας κ.λπ. - για την κρίση που είναι ένα περιοδικό και αναπόφευκτο προϊόν του καπιταλισμού.

Αν και ο καπιταλισμός καταπιέζει τους ανθρώπους σε πολλά διαφορετικά επίπεδα, τη φυλή και το φύλο για να ονομάσουμε δύο από αυτά, είναι η εκμετάλλευση της εργασίας μας που είναι θεμελιώδης για το σύστημα. Και είναι σ’ αυτό το μέτωπο που ο αγώνας για μια νέα κοινωνία θα είναι νικηφόρα ή θα χαθεί. Εάν μπορούμε να επανακτήσουμε την πτυχή αυτή της ζωής μας, τότε το σύστημα μπορεί να ανατραπεί και να αντικατασταθεί με κάτι πολύ καλύτερο.

ΑΝΑΛΗΨΗ Η εργατική τάξη συγκεντρώνεται στις μεγάλες κωμοπόλεις και τις πόλεις. Στη δουλειά συνεργαζόμαστε με άλλους. Κάθε ένας πρέπει να εκτελέσει το κομμάτι εργασίας του, έτσι ώστε ο συνάδελφος στο επόμενο στάδιο της παραγωγής να μπορέσει να εκτελέσει το δικό του. Στις υπηρεσίες - νοσοκομεία, σχολεία και γραφεία - συμβαίνει το ίδιο. Αυτό σημαίνει ότι η εργατική τάξη μπορεί να είναι μια ικανή δύναμη, όχι μόνο να εξεγερθεί ενάντια στην αδικία, αλλά και να αναλάβει και την ανάπλαση της κοινωνίας σύμφωνα με τα συμφέροντά της.

Ως τάξη, πρέπει να σκεφτούμε και να δράσουμε συλλογικά. Σε μια απεργία χρειάζεστε την υποστήριξη των συναδέλφων σας και των εργαζομένων στις προμηθευτικές εταιρίες. Η μεμονωμένη δράση δεν θα σας οδηγήσει παραπέρα. Πρέπει να συνεργαστούμε. Το ίδιο πράγμα ισχύει για τον τεράστιο στόχο μιας νέας κοινωνίας. Δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε τους εργαζόμενους σε ένα γραφείο ή ένα εργοστάσιο. Πρέπει να ενεργήσουμε ως ομάδα ή καθόλου.

Αυτή η συλλογική φύση που είναι αναπόσπαστο μέρος της τάξης μας μάς παρέχει τη βάση για την αλληλεγγύη και την αλληλοβοήθεια για να πετάξουμε την παλαιά κατάσταση και να χτίσουμε μια αληθινά ελεύθερη και εξισωτική κοινωνία.

Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΛΛΑΓΗΣ Ωστόσο, ακριβώς επειδή κάποιος είναι εργαζόμενος αυτό δεν σημαίνει ότι αυτός ή αυτή δρα ή σκέφτεται πάντα ως εργαζόμενος, ή συνειδητοποιεί την πιθανότητα για αλλαγή που κατέχει συνολικά η εργατική τάξη. Όλοι ξέρουμε για εργαζομένους οι οποίοι ευθυγραμμίζονται μερικές φορές με το αφεντικό τους ή άνεργους που απομονώνονται από οποιαδήποτε αίσθηση ότι ανήκουν στην εργατική τάξη. Και υπάρχει αφθονία ανίδεων ακαδημαϊκών, οι οποίοι περιστρέφονται γύρω από ανοησίες περί «υπο-τάξης» ή «φυσικής σύγκρουσης» μεταξύ αυτών που εργάζονται και αυτών που δεν εργάζονται.

Η ταξική συνείδηση, μια συνειδητοποίηση των κοινών συμφερόντων μας και της δυνατότητας που έχουμε για πραγματική αλλαγή, πρέπει να ενθαρρυνθεί και να ενισχυθεί. Κι αυτό είναι ένας από τους στόχους μιας αναρχικής οργάνωσης.

Ο αγώνας μεταξύ των τάξεων θα τερματιστεί μόνο όταν νικηθούν η τάξη των αφεντικών και το κράτος που προστατεύει τα προνόμιά τους. Η εθνικοποίηση ή ο κρατικός έλεγχος των μέσων της παραγωγής δεν πρόκειται να σημάνει ένα τέλος της ταξικής κοινωνίας. Θα σήμαινε απλώς την αντικατάσταση των μεμονωμένων καπιταλιστών από ένα γραφειοκρατικό κρατικό καπιταλισμό. Όπως οι προκάτοχοί του, ο δεύτερος θα έχει τον απόλυτο έλεγχο και τον τελικό λόγο για το τι θα γίνει με τον πλούτο που δημιουργούμε. Είτε μας αρέσει είτε όχι, αυτή θα ήταν η λογική έκβαση της κρατικής πολιτικής του Κόμματος Εργαζομένων, του Sinn Fein και του Εργατικού Κόμματος.

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Μόνο ο άμεσοι έλεγχος και η διαχείριση της παραγωγής από την ίδια την εργατική τάξη μπορεί να θέσει τέρμα στον ταξικό διαχωρισμό. Μια αταξική κοινωνία δεν είναι δυνατή χωρίς αυτό. Ο καθένας που επηρεάζεται από μια απόφαση πρέπει να έχει το δικαίωμα λόγου στη λήψη της απόφασης αυτής. Η παραγωγή σε μια αναρχική κοινωνία θα ρυθμίζεται από ένα εκλεγμένο συμβούλιο των εργαζομένων σε κάθε εργασιακό χώρο. Ο προγραμματισμός πιο υψηλού επιπέδου θα υπόκειται στη συμφωνία των εκπροσώπων των συμβουλίων αυτών, εκπρόσωποι οι οποίοι θα ήσαν υπόλογοι σε μια εξουσιοδότηση των μελών τους και θα ανακαλούνταν αμέσως εάν δεν έκαναν αυτά για τα οποία εκλέχτηκαν να κάνουν. Σε μια τέτοια κοινωνία ο πλούτος θα δημιουργείται και θα ρυθμίζεται προς όφελος όλων. Δεν θα υπάρχει καμία ελίτ αφεντικών ή κυβερνητών. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας προϋπόθεση για την πραγματική ελευθερία.

* Το άρθρο αυτό γράφτηκε από τον Allan MacSimoin, μέλος του ιρλανδικού Workers Solidarity Movement (WSM) και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο δελτίο του WSM «Workers Solidarity» Νο 31, 1991. Αναδημοσιεύτηκε πρόσφατα στο www.anarkismo.net από όπου μεταφράστηκε στα ελληνικά από το «Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης», στις 23 Ιούνη 2005, στη Μελβούρνη.