Workers Solidarity Movement

Παλιό άρθρο αλλά αρκετά επίκαιρο ακόμα και σήμερα Πάνω από 20 χρόνια με δάνεια από το ΔΝΤ, σχέδια διαρθρωτικών ρυθμίσεων και «μεταρρυθμίσεις ελεύθερης αγοράς», επιφέροντας την ιδιωτικοποίηση πρακτικά όλων των δημόσιων υπηρεσιών, άφησαν την Αργεντινή -κάποτε μία από τους πλουσιότερες χώρες στον κόσμο- με μια οικονομία σε έσχατη χρεοκοπία. Πάνω από το μισό του πληθυσμού της χώρας ζει κάτω από τα όρια της φτώχιας και η ανεργία έχει φτάσει στα ύψη αφήνοντας πάνω από έναν στους πέντε ανθρώπους χωρίς δουλειά.

Πέρυσι το Δεκέμβριο, καθώς η κυβέρνηση ανταποκρίθηκε στην επιδεινούμενη οικονομική κρίση με άγριες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες και την απαλλοτρίωση ενός σημαντικού μέρους του κεφαλαίου εκατοντάδων χιλιάδων μικρών και μεσαίων αποταμιευτών, η λαϊκή αναταραχή που αυξανόταν για αρκετά χρόνια εξερράγη στους δρόμους της Αργεντινής. Ο πρόεδρος κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης όταν, λίγο μετά από μια γενική απεργία που περιελάμβανε 7 εκατομμύρια εργάτες, πεινασμένοι άνθρωποι ξεκίνησαν να λεηλατούν καταστήματα και σούπερ μάρκετ για να μπορέσουν να ταΐσουν τις οικογένειές τους. Όλα τα συνταγματικά δικαιώματα ανεστάλησαν και οι συναθροίσεις περισσοτέρων των τριών ατόμων απαγορεύτηκαν. Οι Αργεντινοί είχαν φτάσει στο αμήν και στο Μπουένος Άιρες μόνο, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι εξέφρασαν την οργή και την απέχθεια τους στην ανυπόληπτη πολιτική ελίτ αψηφώντας την κατάσταση έκτακτης ανάγκης και κατεβαίνοντας στους δρόμους.

Παρά την έλλειψη μαζικών ενιαίων δράσεων έκτοτε, το μαζικό κίνημα δεν έχει σε καμία περίπτωση τελειώσει και μια αναφορά από το Υπουργείο Εσωτερικών αναφέρει ότι κάποιες 13.582 διαδηλώσεις, αποκλεισμοί δρόμων και παρόμοιες πολιτικές δράσεις έχουν οργανωθεί μέχρι στιγμής φέτος. Παράλληλα με τις διαδηλώσεις, όμως, οι άνθρωποι - κυρίως λόγω ανάγκης - ξεκίνησαν να παίρνουν τα πράγματα στα χέρια τους και να οργανώνονται μαζί για να προσπαθήσουν να κάνουν πραγματικές αλλαγές που θα βελτιώσουν την κατάστασή τους.

Συνελεύσεις γειτονιάς Ακόμα και πριν τα γεγονότα του Δεκέμβρη σε κάποιες γειτονιές του Μπουένος Άιρες οι κάτοικοι είχαν ξεκινήσει να συναντιούνται στις γωνίες των δρόμων για να μοιράζονται την ανησυχία τους για την επιδεινούμενη οικονομική και θεσμική κατάσταση και να συζητούν αποτελεσματικές μορφές διαμαρτυρίας. Μετά τις διαδηλώσεις του Δεκέμβρη αυτές οι συνελεύσεις γειτονιάς γρήγορα πολλαπλασιάστηκαν και μέχρι το Φλεβάρη μόνο υπήρχαν παραπάνω από 50 τέτοιες συνελεύσεις που συναντιόνταν σε διάφορες γειτονιές στο Μπούενος Άιρες. Μια διαγειτονική συνέλευση δημιουργήθηκε σύντομα για να συντονίσει τις προτάσεις και να αναφερθεί στη δουλειά των τοπικών συνελεύσεων. Αυτή η μαζική διαγειτονική συνέλευση μαζεύεται μια φορά την εβδομάδα και έχει κατά μέσο όρο 3000 τοπικούς συντονιστές απ’ όλες τις γειτονιές της πόλης που συμμετέχουν σ’ αυτήν. Οι τοπικές συνελεύσεις, που είναι αυτόνομες, εναλλάσσονται στο έργο του συντονισμού και οργάνωσης των αντίστοιχων δια-γειτονικών.

Οι τοπικές συνελεύσεις οργανώνονται αντι-ιεραρχικά και είναι ανοιχτές σχεδόν στον καθένα. Οι άνθρωποι έχουν την ευκαιρία να συζητούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και να οργανώνουν αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισής τους. Για παράδειγμα, σε μια γειτονιά, η συνέλευση οργάνωσε ομάδες περιφρούρησης για να εμποδίσουν τις αρχές να κλείσουν ένα φούρνο που δεν άντεχε οικονομικά να πληρώσει το νοίκι του. Σε μια κίνηση που είναι ευθεία αμφισβήτηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, οι συνελεύσεις ξεκίνησαν επίσης να καταλαμβάνουν εγκαταλειμμένες εμπορικές εγκαταστάσεις, επαναχρησιμοποιώντας τις με μια κοινωνική λειτουργία, όπως την μετατροπή τους σε κοινωνικά κέντρα που παρέχουν χώρο μόνιμης παρουσίας και συναντήσεων.

Πιο γενικά ζητήματα για το οικονομικό και πολιτικό σύστημα συζητιούνται επίσης στις συνελεύσεις και προτάσεις όπως «Οι άνθρωποι πρέπει να κυβερνούν μέσω των συνελεύσεών τους» μεταφέρονται στη δια-γειτονική συνέλευση. Μέσω αυτών των συνελεύσεων σε επίπεδο βάσης η ιδέα της άμεσης δημοκρατίας, της μαζικής άμεσης παρέμβασης στη λήψη λαϊκών αποφάσεων, έχει κερδίσει την αναγνώριση σε ευρεία τμήματα του πληθυσμού.

Κατειλημμένα Εργοστάσια Ωστόσο, η πιο άμεση αμφισβήτηση του καπιταλισμού είναι η κατάληψη εργοστασίων από τους εργάτες. Την 1η Οκτώβρη πέρυσι, οι εργάτες του εργοστασίου κεραμικών Zanόn στο Neuquen, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς κεραμικών στη Λατινική Αμερική, κατέλαβαν το εργοστάσια τους και το κράτησαν σε λειτουργία έκτοτε. Τα αφεντικά είχαν σταματήσει την παραγωγή, ισχυριζόμενοι ότι το εργοστάσια δεν ήταν πλέον κερδοφόρο και ότι δεν θα μπορούσαν πλέον να πληρώνουν τους εργάτες. Σε παρόμοιες καταστάσεις στο Μπούενος Άιρες, οι εργάτριες της υφαντουργίας Brukman κατέλαβαν το χώρο εργασίας τους και λειτουργούν το εργοστάσιό τους επιτυχώς τους τελευταίους 10 μήνες.

Οι εργάτριες της υφαντουργίας κατάφεραν να ξεφορτωθούν όλες τις καθυστερήσεις αμοιβών και να παίρνουν τον ίδιο μισθό που έπαιρναν υπό τα αφεντικά τους. Ομοίως οι εργάτες στη Zanόn κατάφεραν να κρατήσουν το μισθό τους στο ίδιο επίπεδο με πριν παρά το γεγονός ότι πωλούν τα κεραμικά στο 60% της προηγούμενης τιμής. Κι ακόμη προσέλαβαν, με ίσο μισθό, άνεργους προερχόμενους από το κίνημα των picketers (άνεργοι εργάτες) στην περιοχή και σχεδιάζουν να στήσουν μια Τεχνική Σχολή για να εκπαιδεύσουν νέους ανθρώπους και να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.

Οι εργάτες έχουν εξοικειωθεί με ολόκληρη την παραγωγική διαδικασία, έχουν στήσει τμήματα παραγωγής και μάρκετινγκ, και στη Zanόn οργάνωσαν δίκτυο προμηθευτών που πωλούν τα κεραμικά στην πόλη. Και τα δύο εργοστάσια λειτουργούν στην αρχή της δημοκρατίας σε επίπεδο βάσης με αποφάσεις που λαμβάνονται στις γενικές συνελεύσεις των εργατών και τους τροφοδότες καταστημάτων και τους συντονιστές να στηρίζονται στις εξουσιοδοτήσεις της βάσης.

Μέχρι την 1η Οκτώβρη φέτος, οι εργάτες των κατειλημμένων εργοστασίων έχουν ήδη εκδώσει πέντε τεύχη της εφημερίδας τους «Nuestra Lucha» («Ο Αγώνας μας») με το ρητό «Ένα τραύμα σε έναν, είναι ένα τραύμα σε όλους» και «αναλάβετε και λειτουργήστε την παραγωγή σε καθεμιά κλειστή επιχείρηση». Έχουν ήδη συγκαλέσει δύο εθνικές συναντήσεις κατειλημμένων εργοστασίων, η τελευταία από τις οποίες είδε τη συμμετοχή, ανάμεσα σε άλλους, ενός εκπροσώπου που εκλέχτηκε από την Jun’n Clinic στην επαρχία της Cordoba, που είναι σε λειτουργία χωρίς τα αφεντικά από τις 13 Ιούνη. 40 συνελεύσεις γειτονιάς συμμετείχαν επίσης σε αυτή τη συνάντηση και υπάρχει τώρα προσπάθεια να συσταθεί ένα συντονιστικό σώμα για να οικοδομήσει μόνιμους συνδέσμους και τις συνελεύσεις γειτονιάς. Οι εργάτες των κατειλημμένων εργοστασίων εγείρουν επίσης την ανάγκη ενός Εθνικού Συνεδρίου που θα συγκαλείται από τις συνελεύσεις, τους picketerοs και τα κατειλημμένα εργοστάσια.

Με την επανεκκίνηση της παραγωγής στα κατειλημμένα εργοστάσια, οι εργάτες κατέδειξαν την παρασιτική φύση της άρχουσας τάξης και έθεσαν ένα παράδειγμα στην τάξη των εκμεταλλευομένων ότι υπάρχει εναλλακτική διέξοδος. Αυτό δείχνει, για μια ακόμη φορά, ότι όταν τελικά ανατρέψουμε την οικονομία της αγοράς του καπιταλισμού θα έχουμε ελάχιστη δυσκολία στη λήψη του ελέγχου των χώρων εργασίας μας και των ζωών μας.

* Μετάφραση κειμένου στο τεύχος 73 (Δεκέμβρης 2003) του μηνιαίου δελτίου «Workers Solidarity» («Εργατική Αλληλεγγύη») του ιρλανδικού αναρχοκομμουνιστικού Workers Solidarity Movement (WSM – Κίνημα Εργατικής Αλληλεγγύης).